Strzykawki to wyposażenie medyczne wykorzystywane między innymi do wykonywania iniekcji. Ich podstawowym przeznaczeniem jest ułatwienie odmierzania dokładnej ilości substancji ciekłych. Razem z igłą umożliwiają wstrzyknięcie leku lub środka diagnostycznego, a także pobranie płynów ustrojowych do badań. Jednak strzykawki znajdują zastosowanie nie tylko w specjalistycznych placówkach medycznych, ale także w domach. W przypadku niektórych chorób przewlekłych wykonanie zastrzyku jest jedyną możliwą formą regularnego podawania leku, np. zastrzyki insuliny w przypadku diabetyków. Zarówno igły, jak i strzykawki powinny być przechowywane w sterylnych warunkach, w oryginalnym opakowaniu i używane tylko raz. Pozwoli to na zminimalizowanie ryzyka powstawania infekcji w miejscu wkłucia oraz ograniczenie przenoszenia chorób.

Działanie strzykawki oparte jest na różnicy ciśnień. Gdy tłok się podnosi, a igła znajduje się w zbiorniku z cieczą, powstaje podciśnienie pomiędzy powierzchnią a przyrządem i ciecz wznosi się do otworu w strzykawce. Konstrukcję można porównać do wydrążonego cylindra o otwartym końcu, w który wchodzi tłok, oraz mniejszym stożku z drugiej strony, do którego mocowana jest igła.

Rodzaje i zastosowanie strzykawek

Strzykawki mogą różnić się kształtem i pojemnością. To od budowy zależy ich przeznaczenie. Najpopularniejsze rodzaje strzykawek to:

dwuczęściowe,
insulinowe,
cewnikowe,
trzyczęściowe,
tuberkulinowe.

Strzykawki dwuczęściowe cechuje niezwykle prosta i ergonomiczna budowa, zapewniająca łatwość i komfort korzystania. Mogą być wykorzystywane do podawania leków w formie zastrzyku, ale też mogą znacznie ułatwić podawanie np. syropów dzieciom. Szczególnie modele z wyciąganym tłokiem, które można umyć i wielokrotnie wykorzystać do dawkowania leków doustnych.

Strzykawki do iniekcji insuliny mają precyzyjną podziałkę ułatwiającą dokładne odmierzenie dawki insuliny oraz specjalnie wyprofilowany kształt igły, mający zminimalizować odczuwany podczas wkłucia ból.

Strzykawki cewnikowe znajdują zastosowanie przy cewnikowaniu, karmieniu pacjentów, a także płukaniu uszu. Występują w wielu różnorodnych rozmiarach. Zazwyczaj są jednorazowym elementem wyposażenia medycznego. Charakteryzują się dużą szczelnością i wysokim poziomem precyzji dozowania substancji.

Strzykawki trzyczęściowe umożliwiają precyzyjne i bezpieczne podawanie leku. Wyposażone są w specjalną końcówkę luer-lock, która pozwala na nakręcenie igły. Dzięki temu możliwe jest wykonanie kilkukrotnej iniekcji pacjenta bez ryzyka zsunięcia się igły ze strzykawki. Ten rodzaj wykorzystywany jest podczas podawania leków, które muszą zostać odmierzone z dużą dokładnością.

Strzykawki tuberkulinowe mają dość charakterystyczną budowę. Wyróżniają się smukłą i długą konstrukcją, zawierającą specjalną kryzę ograniczającą, która zabezpiecza tłok przed wypadnięciem. Strzykawki te są dodatkowo uszczelniane i opatrzone w wyjątkowo precyzyjną podziałkę.