Ketoprofen – właściwości, zastosowania i historia leku
Wprowadzenie do obrotu
1973
Składnik czynny
ketoprofen
Efekty działania ketoprofenu
działa przeciwbólowo (nie jest opioidowy), przeciwzapalnie oraz obniża gorączkę
Dostępne formy preparatu
czopki doodbytnicze, kapsułki twarde, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, tabletki powlekane, tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu, granulat do sporządzania roztworu doustnego, żel, płyn do stosowania na skórę, iniekcje
Narządy i układy objęte działaniem leku
układ mięśniowy, kostny oraz stawy i ich elementy
Dyscypliny medyczne wykorzystujące ketoprofen
Medycyna rodzinna, ratunkowa i paliatywna; ortopedia i traumatologia; rehabilitacja; fizjoterapia; chirurgia ogólna, naczyniowa, klatki piersiowej, onkologiczna, plastyczna oraz szczękowo-twarzowa; stomatologia (ogólna, estetyczna i zachowawcza); pielęgniarstwo; medycyna sportowa i transportu; neurochirurgia; ortodoncja.
Pochodzenie ketoprofenu – krótka historia
Lek ten został opracowany przez francuskich naukowców z firmy Rhône-Poulenc w 1967 roku. W 1973 roku rozpoczęto jego sprzedaż we Francji oraz Wielkiej Brytanii jako środek o działaniu przeciwzapalnym.
Wzór chemiczny ketoprofenu
C16H14O3

Ketoangin Spray na gardło o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym 15 ml
Preparaty z ketoprofenem dostępne w polskich aptekach
- Ketonal Active – kapsułki twarde, dostępne w opakowaniach po 10, 20 lub 30 sztuk, każda kapsułka zawiera 50 mg ketoprofenu. Stosowane są głównie przy bólu, stanach zapalnych oraz gorączce.
- Ketonal Sprint – granulki do sporządzania roztworu doustnego (25 mg, 12 saszetek) oraz Ketonal Sprint Max (50 mg, 12 saszetek). Obie formy polecane są przy nagłym bólu.
- Ketokaps Max – miękkie kapsułki o zawartości 50 mg ketoprofenu, sprzedawane w opakowaniach po 10 lub 20 sztuk. Przeznaczone do łagodzenia bólu i stanów zapalnych stawów.
- Opokan-keto – żel o stężeniu 2,5% (25 mg/g), dostępny w tubach po 50 g i 100 g. Preparat przeznaczony jest do stosowania miejscowego na skórę.
- Ketospray Forte – aerozol na skórę w postaci roztworu o stężeniu 100 mg/ml (25 g). Ułatwia aplikację leku na większe powierzchnie ciała.
- Profenid – tabletki powlekane zawierające 100 mg ketoprofenu, opakowanie liczy 30 tabletek. Lek stosowany jest przy silniejszych dolegliwościach bólowych.
- Febrofen – kapsułki o przedłużonym uwalnianiu (200 mg), opakowanie zawiera 20 sztuk. Zapewniają długotrwałe działanie przeciwbólowe.
- Refastin – tabletki powlekane z dawką 100 mg ketoprofenu, dostępne w opakowaniu po 30 sztuk.
- Ketonal Fast – granulat do przygotowania roztworu doustnego (50 mg), pakowany po 30 saszetek.
- Ketonal Duo – kapsułki o przedłużonym uwalnianiu (150 mg), opakowanie zawiera 30 sztuk.
- Ketoprofenum Fastum (Fastum) – żel o stężeniu 2,5% (25 mg/g), dostępny w tubach po 50 g i 100 g oraz w wersji z dozownikiem. Przeznaczony do stosowania miejscowego na skórę.
Powyżej przedstawiono różnorodne preparaty z ketoprofenem dopuszczone do sprzedaży na terenie Polski. Wśród nich znajdują się zarówno leki doustne (kapsułki, granulaty, tabletki), jak i produkty przeznaczone do użytku zewnętrznego (żele oraz aerozole). Dzięki temu pacjenci mogą dobrać odpowiednią formę leku dostosowaną do swoich potrzeb i rodzaju dolegliwości.
Kiedy warto sięgnąć po ketoprofen? Najważniejsze zastosowania
Ketoprofen to substancja czynna należąca do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), będąca pochodną kwasu propionowego. Charakteryzuje się silnym działaniem przeciwbólowym, przeciwzapalnym oraz obniżającym gorączkę. Lek ten dostępny jest w różnych formach, takich jak kapsułki, tabletki, żele do stosowania miejscowego, czopki czy płyny aplikowane na skórę.
Ketoprofen znajduje zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń i dolegliwości:
- krótkotrwałe łagodzenie bólu i stanów zapalnych o niewielkim lub umiarkowanym nasileniu (w tym bóle menstruacyjne),
- terapia objawowa chorób reumatycznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- leczenie zapaleń kości i stawów oraz urazowych zmian w obrębie układu ruchu,
- przeciwdziałanie bólom pooperacyjnym,
- wsparcie w chorobach zwyrodnieniowych stawów przebiegających z silnym bólem utrudniającym codzienną aktywność,
- łagodzenie stanów zapalnych tkanek okołostawowych, takich jak zapalenie pochewek ścięgnistych czy zespół bolesnego barku.
Jak bezpiecznie stosować ketoprofen – zalecane dawki i wskazówki
Ketoprofen nie jest przeznaczony dla dzieci poniżej 15 lat. W przypadku stosowania doustnego, lek najlepiej przyjmować w trakcie posiłku, popijając dużą ilością wody. Aby zminimalizować ryzyko podrażnienia żołądka, często zaleca się jednoczesne przyjmowanie leków osłonowych, takich jak inhibitory pompy protonowej.
- Doustnie – maksymalna dawka dobowa wynosi 200 mg (w przypadku tabletek o przedłużonym uwalnianiu: 150–200 mg).
- Doodbytniczo – nie należy przekraczać 200 mg na dobę.
- Domięśniowo – maksymalna dozwolona ilość to 200 mg na dobę.
- Miejscowo – żel lub spray można aplikować do trzech razy dziennie, jednak całkowita ilość leku nie powinna przekroczyć 200 mg w ciągu doby.
Kiedy nie należy stosować ketoprofenu?
Stosowanie ketoprofenu jest niewskazane w określonych sytuacjach zdrowotnych. Leku tego nie powinny przyjmować osoby, które mają uczulenie na ketoprofen, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub salicylany, takie jak aspiryna.
- W przypadku ciężkiej niewydolności nerek, wątroby lub serca stosowanie ketoprofenu jest zabronione.
- Lek nie powinien być używany przez osoby z czynną lub nawracającą chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.
- Przeciwwskazaniem są także krwawienia z przewodu pokarmowego, perforacje oraz skaza krwotoczna czy krwawienia z naczyń mózgowych.
- Nie zaleca się stosowania ketoprofenu u osób wykazujących nadwrażliwość na światło po jego podaniu.
- Podanie domięśniowe jest przeciwwskazane u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia lub podczas leczenia przeciwzakrzepowego.
- W przypadku podania doodbytniczego nie wolno stosować leku przy obecności krwawień lub stanów zapalnych odbytu.
Ketoprofen – ważne zalecenia dotyczące bezpieczeństwa stosowania
Podczas przyjmowania ketoprofenu należy pamiętać, aby stosować możliwie najniższą skuteczną dawkę przez jak najkrótszy czas, co pozwala ograniczyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Jednym z głównych zagrożeń związanych z terapią ketoprofenem są powikłania ze strony przewodu pokarmowego, takie jak krwawienia, owrzodzenia czy perforacje żołądka i jelit. Szczególnie narażone są osoby starsze oraz pacjenci z chorobą wrzodową – w ich przypadku warto rozważyć stosowanie leków osłonowych (np. inhibitorów pompy protonowej).
Ketoprofen może również nasilać objawy chorób zapalnych jelit (np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniowskiego-Crohna), a także prowadzić do zatrzymania płynów i obrzęków u osób z niewydolnością serca lub nadciśnieniem tętniczym. Dodatkowo lek ten może maskować symptomy infekcji oraz zwiększać ryzyko reakcji alergicznych u pacjentów z astmą, polipami nosa czy uczuleniem na aspirynę. U niektórych osób może dojść do pogorszenia funkcji nerek i wątroby, dlatego wskazana jest regularna kontrola badań laboratoryjnych.
Szczególną ostrożność należy zachować podczas łączenia ketoprofenu z innymi lekami, takimi jak:
- kortykosteroidy,
- leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, heparyna),
- leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI,
- inne niesteroidowe leki przeciwzapalne lub aspiryna.
Lek ten nie powinien być stosowany jednocześnie z innymi NLPZ, zwłaszcza inhibitorami COX-2.
W przypadku stosowania miejscowego ketoprofenu należy unikać ekspozycji na światło słoneczne zarówno podczas kuracji, jak i przez dwa tygodnie po jej zakończeniu.

