Metenamina (Urotropina) – właściwości, zastosowania i historia substancji

Preparaty dostępne w Polsce zawierające metenaminę

• Wśród produktów leczniczych obecnych na polskim rynku, jednym z preparatów z urotropiną jest Pedipur w postaci pudru leczniczego o stężeniu 200 mg/g i pojemności 60 g.

Kiedy warto sięgnąć po urotropinę (metenaminę)?

Preparaty z urotropiną wykorzystywane są zewnętrznie do leczenia nadmiernej potliwości stóp oraz dłoni.

Z kolei doustna forma tego środka znajduje zastosowanie w terapii zakażeń dolnych odcinków układu moczowego, takich jak cewka moczowa czy pęcherz moczowy.

Jak stosować urotropinę (metenaminę) – zalecane dawki

Preparaty z urotropiną stosowane zewnętrznie aplikuje się w małych ilościach, przy czym częstotliwość użycia może wahać się od dwóch razy dziennie do jednego razu na tydzień.

W przypadku podawania doustnego, typowa dzienna porcja metenaminy wynosi około 900 mg.

Kiedy nie należy stosować urotropiny (metenaminy)?

Urotropina nie powinna być używana na uszkodzoną skórę, taką jak rany, otarcia czy owrzodzenia, ani na błony śluzowe. W przypadku występowania reakcji nadwrażliwości również należy zrezygnować z jej stosowania zewnętrznego.

Podawanie urotropiny doustnie jest przeciwwskazane u osób z niewydolnością nerek lub wątroby, zakażeniem miąższu nerek, kwasicą metaboliczną oraz u pacjentów odwodnionych.

Ważne środki ostrożności przy stosowaniu metenaminy

Skuteczność doustnej urotropiny może być zmniejszona, jeśli pacjent stosuje dietę, która prowadzi do alkalizacji moczu. Dlatego zaleca się unikanie produktów i nawyków żywieniowych podnoszących pH moczu podczas terapii tym lekiem.

Ograniczenia dotyczące łączenia metenaminy z innymi lekami

Stosowanie metenaminy razem z sulfonamidami nie jest zalecane, ponieważ może to prowadzić do powstawania kryształów w moczu oraz zmniejszać skuteczność działania leku.

Wpływ innych leków na działanie urotropiny (metenaminy)

Podczas stosowania urotropiny (metenaminy) należy zwrócić uwagę na możliwe interakcje z innymi substancjami czynnymi. Wśród leków, które mogą wchodzić w reakcje z urotropiną, znajdują się zarówno antybiotyki, jak i preparaty mineralne.

Poniżej przedstawiono wybrane przykłady substancji czynnych oraz ich grupy farmakoterapeutyczne, które mogą oddziaływać z metenaminą:

Warto pamiętać, że jednoczesne przyjmowanie wymienionych wyżej leków z urotropiną może wpływać na skuteczność terapii lub zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Przed rozpoczęciem leczenia zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Wpływ diety na działanie metenaminy

Spożywanie pokarmów, które prowadzą do alkalizacji moczu, takich jak dieta oparta na produktach roślinnych, może zmniejszyć efektywność działania metenaminy.

Czy stosowanie urotropiny (metenaminy) wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?

Dotychczas nie zaobserwowano, aby stosowanie urotropiny powodowało jakiekolwiek zaburzenia psychomotoryczne.

Inne możliwe interakcje

Stosowanie urotropiny może prowadzić do uzyskania nieprawidłowych, zawyżonych wyników podczas badania poziomu katecholamin oraz estriolu w moczu.

Bezpieczeństwo stosowania metenaminy w okresie ciąży

Obecnie nie dysponujemy wystarczającymi danymi naukowymi, które potwierdzałyby bezpieczeństwo używania metenaminy przez kobiety w ciąży.

Bezpieczeństwo stosowania metenaminy podczas karmienia piersią

Metenamina została sklasyfikowana przez profesora Hale’a do grupy L3, co oznacza, że jej użycie jest zalecane wyłącznie w sytuacjach, gdy potencjalne korzyści dla matki są większe niż możliwe zagrożenia dla dziecka.

Decyzja o zastosowaniu tego leku powinna być więc podejmowana ostrożnie i tylko wtedy, gdy inne opcje terapeutyczne nie są dostępne lub odpowiednie.

Metenamina a możliwości rozrodcze – co mówią badania?

Dotychczas nie przeprowadzono badań, które pozwoliłyby ocenić wpływ metenaminy na płodność u ludzi. Eksperymenty na szczurach nie wykazały natomiast negatywnego oddziaływania tego związku na zdolności rozrodcze samic.

Możliwe działania niepożądane

Stosowanie niektórych preparatów może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych. Warto pamiętać, że reakcje organizmu na dany środek są indywidualne i nie każdy użytkownik doświadczy tych samych objawów.

Najczęściej zgłaszane skutki uboczne to łagodne dolegliwości, takie jak bóle głowy, nudności czy zmęczenie. W rzadkich przypadkach mogą pojawić się poważniejsze reakcje, dlatego w razie niepokojących symptomów zaleca się konsultację z lekarzem.

Potencjalne działania niepożądane

Pojawienie się reakcji alergicznych po zastosowaniu urotropiny na skórę stanowi sygnał do natychmiastowego przerwania terapii.

Możliwe skutki nadmiernego spożycia metenaminy

Dotychczas nie odnotowano przypadków przedawkowania metenaminy w dostępnych źródłach.

Jak działa metenamina w organizmie?

Pod wpływem kwaśnego pH moczu lub potu, metenamina rozkłada się, prowadząc do powstania formaldehydu. Substancja ta niszczy struktury białkowe oraz kwasy nukleinowe obecne w błonach i ścianach komórkowych bakterii.

Proces przyswajania metenaminy przez organizm

Po spożyciu doustnym metenamina jest efektywnie i w krótkim czasie absorbowana przez organizm.

Wchłanianie i czas działania metenaminy

Po doustnym zażyciu metenaminy jej najwyższe stężenie w osoczu pojawia się zazwyczaj w ciągu 1 do 2 godzin. Substancja ta utrzymuje się w organizmie przez około 4 godziny, co odpowiada jej okresowi półtrwania.

Procesy metaboliczne metenaminy i powstawanie formaldehydu

Podczas metabolizowania metenaminy w kwaśnym środowisku dochodzi do wytworzenia formaldehydu.

Proces usuwania metenaminy z organizmu

Większość metenaminy, bo aż około 80%, jest usuwana przez nerki wraz z moczem. Niewielkie ilości tej substancji można również wykryć w żółci.