Mikonazol – charakterystyka, zastosowania i historia substancji

Preparaty z mikonazolem dostępne na polskim rynku

• Wśród leków zawierających mikonazol, dostępnych w Polsce, można znaleźć różnorodne formy preparatów. Jednym z nich jest krem Daktarin 20 mg/g w opakowaniu 15 g, który stosuje się m.in. przy grzybicy skóry, pieluszkowym zapaleniu skóry czy świądzie.
• Osoby poszukujące innych postaci leku mogą sięgnąć po Daktarin w postaci pudru leczniczego w aerozolu (20 mg/g, 100 g), który sprawdzi się przy leczeniu grzybicy i świądu.
• Dostępny jest także klasyczny puder leczniczy Daktarin (20 mg/g, 20 g), przeznaczony do stosowania miejscowego przy infekcjach grzybiczych.
• Kolejną propozycją jest żel Miconal o stężeniu 20 mg/g i pojemności 30 g, który również znajduje zastosowanie w terapii grzybicy.
• Dla kobiet dostępne są tabletki dopochwowe Gyno-Femidazol (100 mg, 15 sztuk), które wykorzystywane są w leczeniu zakażeń intymnych.

Kiedy warto sięgnąć po mikonazol?

Mikonazol jest lekiem o szerokim spektrum działania, który skutecznie zwalcza zarówno grzyby drożdżopodobne, jak i dermatofity. Oprócz właściwości przeciwgrzybiczych, wykazuje także działanie przeciwbakteryjne, ograniczając rozwój bakterii Gram-dodatnich, takich jak pałeczki i ziarenkowce.

Preparat ten stosuje się miejscowo w leczeniu zakażeń skóry wywołanych przez dermatofity (np. Trichophyton rubrum, Epidermophyton floccosum, T. mentagrophytes) oraz drożdżaki, takie jak Candida albicans. Mikonazol znajduje zastosowanie przy grzybicy skóry głowy, tułowia, rąk, pachwin, przestrzeni międzypalcowych stóp czy paznokci, a także w przypadku pieluszkowego zapalenia skóry. Doustna forma leku jest zalecana w terapii zakażeń drożdżakowych przewodu pokarmowego, gardła i jamy ustnej. Ponadto mikonazol wykorzystuje się również w leczeniu infekcji grzybiczych i drożdżakowych pochwy.

Jak stosować mikonazol – zalecane dawki i sposoby podania

Mikonazol może być aplikowany na kilka sposobów: doustnie, miejscowo na skórę oraz dopochwowo. Wielkość dawki uzależniona jest od wieku pacjenta, masy ciała oraz rodzaju schorzenia.

Stosowanie doustne:

U dorosłych najczęściej zaleca się dawki w zakresie od 50 do 1000 mg na dobę, natomiast u dzieci – od 124 do 1000 mg dziennie.

Stosowanie miejscowe na skórę:

Lek nakłada się bezpośrednio na zmienione chorobowo miejsca raz lub dwa razy dziennie. Terapia trwa zazwyczaj od 2 do 6 tygodni.

Stosowanie dopochwowe:

Dorośli przyjmują zwykle dawkę 100 mg mikonazolu na dobę.

Kiedy nie powinno się stosować mikonazolu?

Mikonazol nie jest zalecany dla osób wykazujących uczulenie na tę substancję lub inne związki z grupy imidazoli. Ponadto, lek ten nie powinien być podawany doustnie niemowlętom poniżej czwartego miesiąca życia ani pacjentom z niewydolnością wątroby.

Ważne środki ostrożności i możliwe działania niepożądane podczas stosowania mikonazolu

Mikonazol przyjmowany doustnie może wywołać poważne reakcje alergiczne, takie jak anafilaksja czy obrzęk naczynioruchowy, a także ciężkie zmiany skórne, w tym zespół Stevensa-Johnsona oraz martwicę toksyczno-rozpływną naskórka. W przypadku pojawienia się wysypki, objawów nadwrażliwości lub podrażnienia należy natychmiast przerwać terapię tym lekiem.

Lek ten nie powinien być aplikowany na uszkodzoną lub zranioną skórę.

Interakcje mikonazolu z innymi lekami – kiedy należy zachować ostrożność?

Podczas stosowania mikonazolu doustnie należy unikać jednoczesnego przyjmowania leków, które są metabolizowane przez izoenzym CYP3A4 cytochromu P450, ponieważ może to prowadzić do niebezpiecznych interakcji. W szczególności dotyczy to takich substancji jak astemizol, beprydyl, cyzapryd, dofetylid, halofantryna, mizolastyna, pimozyd, chinidyna, sertyndol oraz terfenadyna – ich połączenie z mikonazolem zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca związanych z wydłużeniem odstępu QT.

Dodatkowo nie zaleca się łączenia mikonazolu z alkaloidami sporyszu (może dojść do zatrucia i martwicy kończyn), pochodnymi sulfonylomocznika (grozi hipoglikemią i śpiączką), triazolamem i midazolamem podawanym doustnie, a także z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi (istnieje ryzyko krwotoków) oraz inhibitorami reduktazy HMG-CoA takimi jak simwastatyna i lowastatyna.

Najważniejsze interakcje mikonazolu z innymi lekami

Stosowanie mikonazolu może prowadzić do interakcji z wieloma substancjami czynnymi należącymi do różnych grup farmakologicznych. Poniżej przedstawiono zestawienie wybranych leków, które mogą wchodzić w interakcje z mikonazolem, wraz z przyporządkowaniem ich do odpowiednich kategorii terapeutycznych.