Minoksydyl – Historia, właściwości i zastosowania
Rok wprowadzenia na rynek
1979
Substancje aktywne
minoksydyl
Działanie minoksydylu
stymuluje porost włosów, rozszerza naczynia krwionośne, działa przeciwnadciśnieniowo, zapobiega niedociśnieniu
Postacie minoksydylu
aerozol, płyn do stosowania na skórę, płyn do skóry głowy, roztwór miejscowy, roztwór do aplikacji na skórę
Układy narządowe
skóra i błony śluzowe, układ sercowo-naczyniowy
Specjalności medyczne
dermatologia i wenerologia
Rys historyczny minoksydylu
Początkowo minoksydyl był opracowywany jako potencjalny lek na wrzody żołądka. Jednak ze względu na swoje właściwości obniżające ciśnienie krwi szybko znalazł zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego. W trakcie badań klinicznych zauważono u pacjentów przyjmujących ten środek wyraźny wzrost owłosienia – efekt ten uznano początkowo za niegroźny skutek uboczny.
Mimo skutecznego działania przeciwko nadciśnieniu, minoksydyl powodował poważne efekty niepożądane, takie jak zatrzymywanie soli (prowadzące do obrzęków), przyspieszenie pracy serca oraz możliwe zmiany w przedsionkach serca. Ze względu na dużą potrzebę skutecznych leków hipotensyjnych FDA dopuściła go warunkowo do stosowania już w 1971 roku – jednak tylko u ciężko chorych pacjentów i przez ograniczony czas. Pełną rejestrację pod nazwą Loniten uzyskał dopiero w 1979 roku.
Kiedy rozeszła się informacja o wpływie minoksydylu na porost włosów, osoby zmagające się z łysieniem zaczęły szukać możliwości zdobycia tego preparatu. Pojawiły się zarówno próbki sprzedawane przez lekarzy, jak i fałszywe produkty. Producent (Upjohn, obecnie Pfizer) zdecydował się więc oficjalnie zarejestrować minoksydyl jako środek przeciw łysieniu – w 1988 roku pojawił się 2% roztwór miejscowy dla mężczyzn pod nazwą Rogaine (pierwotnie planowano nazwę Regain). Dwa lata później powstała wersja przeznaczona dla kobiet.
Wzór sumaryczny minoksydylu
C9H15N5O

Minoxidil Doppelherz Dla Mężczyzn, 50 mg/g, piana na skórę 1 poj. po 60 g
Preparaty z minoksydylem dostępne w polskich aptekach
- Loxon Max 5% (50 mg/ml), płyn do stosowania na skórę, opakowanie 60 ml – przeznaczony do miejscowego leczenia łysienia i nadmiernego wypadania włosów.
- Alopexy 5%, roztwór na skórę, zestaw 3 butelek po 60 ml – preparat zawierający minoksydyl, wykorzystywany w terapii łysienia androgenowego.
- Loxon 2%, płyn na skórę głowy, 60 ml – środek wspomagający walkę z przerzedzeniem włosów oraz łysieniem.
- Alopexy 5%, roztwór na skórę, pojedyncza butelka 60 ml – lek stosowany miejscowo przy problemach z utratą włosów.
- Minovivax 2% (20 mg/ml), roztwór na skórę, opakowanie 100 ml – preparat dedykowany osobom zmagającym się z łysieniem.
- Minovivax 5% (50 mg/ml), roztwór na skórę, opakowanie 100 ml – produkt przeznaczony do leczenia miejscowego łysienia różnego pochodzenia.
Powyżej przedstawiono przykładowe leki dostępne w Polsce, które zawierają minoksydyl i są wykorzystywane w terapii łysienia oraz nadmiernego wypadania włosów. Wybór odpowiedniego preparatu warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Kiedy warto sięgnąć po minoksydyl?
- Roztwór o stężeniu 5% jest przeznaczony do terapii łysienia androgenowego u mężczyzn w wieku od 18 do 65 lat.
- Preparat w postaci 2% roztworu może być stosowany zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn zmagających się z łysieniem typu androgenowego w tym samym przedziale wiekowym.
Jak prawidłowo stosować minoksydyl?
Preparat minoksydyl przeznaczony jest do aplikacji bezpośrednio na skórę głowy.
Należy nakładać go wyłącznie na suchą skórę, delikatnie wmasowując opuszkami palców. Nie zaleca się stosowania preparatu na inne partie ciała, ponieważ może to prowadzić do nadmiernego wchłaniania i pojawienia się działań niepożądanych.
Dla osób dorosłych najczęściej wykorzystywane są roztwory o stężeniu 2% lub 5%.
W jakich sytuacjach nie należy stosować minoksydylu?
- Nie zaleca się używania minoksydylu w przypadku nadwrażliwości na tę substancję.
- Preparat nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży ani karmiące piersią.
- Osoby z nieleczonym lub leczonym nadciśnieniem powinny unikać tego środka.
- Minoksydyl nie jest odpowiedni, gdy występuje nagła lub niewyjaśniona utrata włosów.
- Lek nie nadaje się dla osób z chorobami skóry głowy, takimi jak łuszczyca, zakażenia, zaczerwienienia czy uszkodzenia skóry.
- Należy unikać aplikacji na skórę ogoloną, uszkodzoną lub zmienioną chorobowo.
- Nie powinno się nakładać innych preparatów miejscowych na ten sam obszar skóry głowy podczas kuracji minoksydylem.
- Nie stosować pod opatrunki nieprzepuszczające powietrza (okluzyjne).
Ważne informacje i środki ostrożności przy stosowaniu minoksydylu
- Minoksydyl powinien być aplikowany wyłącznie na zdrową, nieuszkodzoną skórę głowy – użycie na podrażnioną lub chorobowo zmienioną skórę może prowadzić do niepożądanych skutków ogólnoustrojowych.
- W przypadku wystąpienia bólu w klatce piersiowej, zawrotów głowy, omdleń, szybkiego bicia serca lub obniżonego ciśnienia krwi należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
- Osoby z chorobami serca lub zaburzeniami rytmu serca powinny przed rozpoczęciem kuracji minoksydylem zasięgnąć porady lekarskiej.
- Nadmierne lub częstsze stosowanie preparatu nie zwiększa jego skuteczności, dlatego należy przestrzegać zalecanych dawek.
- Jeśli podczas pierwszych 2-6 tygodni kuracji zauważysz nasilone wypadanie włosów, jest to często przejściowe. Jednak gdy utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie, należy przerwać stosowanie produktu.
- Minoksydyl może powodować zmianę koloru lub struktury włosów.
- W razie przypadkowego kontaktu preparatu ze skórą poza miejscem aplikacji, należy dokładnie zmyć te obszary, ponieważ może to spowodować wzrost owłosienia w niepożądanych miejscach.
Kiedy nie należy łączyć minoksydylu z innymi składnikami aktywnymi
- Unikaj jednoczesnego nakładania minoksydylu oraz innych preparatów miejscowych na tę samą partię skóry.
Wpływ innych substancji czynnych na działanie minoksydylu
Minoksydyl może wchodzić w interakcje z różnymi lekami, co warto mieć na uwadze podczas terapii. Wśród substancji, które mogą oddziaływać z minoksydylem, znajdują się zarówno glikokortykosteroidy, jak i retinoidy oraz leki wpływające na naczynia krwionośne.
Poniżej przedstawiono przykłady substancji czynnych należących do różnych grup farmakologicznych, które mogą być stosowane równocześnie z minoksydylem:
Zarówno glikokortykosteroidy, jak i niektóre inne leki mogą wpływać na efektywność lub bezpieczeństwo stosowania minoksydylu. Przed rozpoczęciem jednoczesnej terapii zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Bezpieczeństwo stosowania minoksydylu w czasie ciąży
- Minoksydyl nie powinien być używany przez kobiety ciężarne, ponieważ jego stosowanie jest zabronione w tym okresie.
- Odnotowano przypadki wystąpienia wad rozwojowych u noworodków, których matki przyjmowały doustny minoksydyl podczas ciąży.
Minoksydyl a bezpieczeństwo podczas karmienia piersią
- Podczas laktacji nie zaleca się stosowania minoksydylu, ponieważ jest to substancja niewskazana dla kobiet karmiących piersią.
- Minoksydyl przyjmowany doustnie może przedostawać się do mleka kobiecego.
Pozostałe możliwe działania niepożądane
Stosowanie preparatu miejscowo może prowadzić do różnych skutków ubocznych. Wśród nich mogą pojawić się reakcje alergiczne, takie jak wysypka, rumień czy świąd skóry, a także łuszczenie i suchość naskórka. U części osób obserwuje się nadmierny porost włosów lub ich utratę, zmianę koloru bądź struktury włosa oraz owłosienie w miejscach poza obszarem aplikacji.
- bóle głowy i zawroty głowy,
- bóle w klatce piersiowej,
- uczucie mrowienia lub pieczenia,
- podrażnienie oczu i zaburzenia widzenia,
- duszność,
- obrzęk w miejscu stosowania oraz obrzęki obwodowe,
- zakażenia i stany zapalne ucha zewnętrznego,
- nieżyt nosa,
- depresja,
- zapalenie wątroby.
Pojawienie się któregokolwiek z tych objawów warto skonsultować z lekarzem.
Jakie skutki może wywołać nadmierne stosowanie minoksydylu?
Przedawkowanie minoksydylu może prowadzić do różnych niepożądanych reakcji organizmu. Wśród nich mogą pojawić się obrzęki i zwiększenie masy ciała spowodowane zatrzymaniem płynów, a także uczucie zawrotów głowy. Dodatkowo, możliwe jest wystąpienie przyspieszonego bicia serca oraz obniżenia ciśnienia tętniczego.
- obrzęki i wzrost wagi związane z zatrzymaniem płynów,
- uczucie zawrotów głowy,
- przyspieszone tętno,
- spadek ciśnienia krwi.
Jak minoksydyl wpływa na wzrost włosów?
Chociaż szczegółowy sposób działania minoksydylu nie został do końca poznany, wiadomo, że preparat ten stosowany miejscowo wspiera odrastanie włosów zarówno u kobiet, jak i mężczyzn cierpiących na łysienie androgenowe (alopecia androgenetica). Minoksydyl pobudza komórki mieszków włosowych podczas fazy anagenu, co może spowalniać lub nawet odwracać proces ich miniaturyzacji. Warto zaznaczyć, że substancja ta nie działa antyandrogennie. Na pierwsze widoczne rezultaty terapii trzeba poczekać około 12 miesięcy systematycznego stosowania. Po zaprzestaniu używania preparatu, w ciągu 3-4 miesięcy włosy zwykle wracają do stanu sprzed rozpoczęcia leczenia.
Jak minoksydyl przenika przez skórę
Przy aplikacji na zdrową, nieuszkodzoną skórę, jedynie minimalna ilość minoksydylu dostaje się do krwiobiegu.

