Kromoglikan sodu – właściwości, zastosowania i historia substancji
Rok odkrycia i wprowadzenia
1965
Aktywna substancja
kromoglikan dwusodowy
Mechanizm działania
wykazuje działanie przeciwalergiczne, łagodząc symptomy alergii, a także posiada właściwości przeciwastmatyczne
Dostępne formy leku
aerozol do nosa, krople do nosa, krople do oczu oraz krople do oczu w minimsach
Narządy i układy objęte działaniem
skóra i błony śluzowe, układ odpornościowy, limfatyczny, nerwowy wraz z narządami zmysłów oraz układ oddechowy
Dyscypliny medyczne stosujące kromoglikan sodu
alergologia, okulistyka, otolaryngologia
Historia odkrycia substancji
Kromoglikan sodu został po raz pierwszy opracowany przez firmę Fisons Pharmaceuticals jako lek wziewny przeznaczony dla osób cierpiących na astmę alergiczną. Odkrycia dokonał dr Roger Altounyan w 1965 roku.
Wzór chemiczny
C23H14Na2O11
Preparaty z kromoglikanem sodu dostępne na polskim rynku
- Allergo-Comod, 20 mg/ml, krople do oczu, 10 ml
- Allergodil, 1 mg/ml (0,1%), aerozol do nosa, 10 ml
- Polcrom 2% (2,8 mg/dawkę), aerozol do nosa, 15 ml
- Allergocrom, 20 mg/ml, krople do oczu, 10 ml
Kiedy warto sięgnąć po kromoglikan sodu?
Krople do oczu zawierające kromoglikan sodu są wykorzystywane zarówno w leczeniu przewlekłego, jak i ostrego zapalenia spojówek, a także w przypadku alergicznych reakcji na pyłki, takich jak katar sienny. Z kolei aerozol do nosa z tą substancją znajduje zastosowanie przy objawach alergicznego nieżytu nosa – zarówno sezonowego, jak i występującego przez cały rok. Kromoglikan sodu działa przeciwalergicznie, ograniczając uwalnianie histaminy odpowiedzialnej za rozwój stanu zapalnego.
Jak prawidłowo stosować kromoglikan sodu?
Kromoglikan sodu powinien być przyjmowany regularnie, najlepiej jeszcze przed pojawieniem się objawów alergii oraz przed przewidywanym kontaktem z alergenem. Jego działanie opiera się na zapobieganiu wystąpieniu reakcji alergicznej, dlatego zaleca się rozpoczęcie terapii w okresie bezobjawowym.
Po ustąpieniu dolegliwości można rozważyć zmniejszenie częstotliwości stosowania leku, jednak leczenie należy kontynuować przez cały czas trwania ekspozycji na czynnik uczulający. Przed rozpoczęciem kuracji warto potwierdzić diagnozę alergii u lekarza specjalisty.
Kiedy nie należy stosować kromoglikanu sodu
Stosowanie kromoglikanu sodu jest niewskazane u osób uczulonych na tę substancję.
Bezpieczeństwo prowadzenia pojazdów po zastosowaniu kromoglikanu sodu
Po zakropleniu oczu preparatem z kromoglikanem sodu może wystąpić krótkotrwałe pogorszenie widzenia. Z tego powodu zaleca się, aby przed rozpoczęciem jazdy samochodem lub obsługą urządzeń wymagających precyzji odczekać kilka minut, aż wzrok wróci do normy.
Bezpieczeństwo stosowania kromoglikanu sodu w czasie ciąży
Chociaż dotychczasowe badania na ludziach oraz zwierzętach nie wykazały, aby kromoglikan sodu miał działanie teratogenne, jego użycie w okresie ciąży powinno być ograniczone do sytuacji, gdy jest to naprawdę konieczne. Decyzję o rozpoczęciu terapii należy zawsze podejmować po konsultacji z lekarzem, który oceni stosunek potencjalnych korzyści do możliwego ryzyka. Szczególną ostrożność należy zachować podczas pierwszego trymestru ciąży.
Czy stosowanie kromoglikanu sodu wpływa na karmienie piersią?
Dotychczasowe badania przeprowadzone na zwierzętach sugerują, że ryzyko przenikania kromoglikanu sodu do mleka kobiecego jest bardzo niskie. Nie wykazano również, aby przyjmowanie tego leku przez matkę miało niekorzystny wpływ na niemowlę karmione piersią. Mimo to, zaleca się stosowanie kromoglikanu sodu w okresie laktacji wyłącznie wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne.
Możliwe działania niepożądane po zastosowaniu
Stosowanie preparatu w formie donosowej może prowadzić do przemijającego podrażnienia śluzówki nosa, a także do przekrwienia, obrzęku czy kichania. Sporadycznie mogą wystąpić krwawienia z nosa. U niektórych osób pojawiają się również takie objawy jak kaszel, świszczący oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej, bóle głowy, zaburzenia smaku, wysypka skórna lub reakcje alergiczne o ciężkim przebiegu (anafilaksja).
W przypadku aplikacji do oczu możliwe jest wystąpienie pieczenia i kłucia, obrzęku spojówek oraz uczucia obecności ciała obcego. Rzadziej pojawia się podrażnienie oka lub zaczerwienienie spojówek.
Jak działa kromoglikan sodu?
Kromoglikan sodu to substancja o właściwościach przeciwalergicznych, która pomaga łagodzić takie objawy jak świąd czy obrzęk błon śluzowych. Jego działanie polega na stabilizowaniu błon komórek tucznych, dzięki czemu nie dochodzi do uwalniania mediatorów stanu zapalnego, takich jak histamina, w odpowiedzi na kontakt z alergenem.
Najprawdopodobniej mechanizm ten związany jest z blokowaniem kanałów wapniowych – ograniczenie napływu jonów wapnia do wnętrza komórki sprawia, że substancje wywołujące reakcję alergiczną nie są uwalniane. W efekcie zmniejsza się nasilenie reakcji alergicznych i towarzyszących im dolegliwości.
Przyswajanie i przenikanie kromoglikanu sodu w organizmie
Kromoglikan sodu nie przechodzi przez barierę krew-mózg, ponieważ jego rozpuszczalność w tłuszczach jest bardzo niska. Do krwiobiegu ogólnego lek ten dostaje się tylko w minimalnych ilościach.
Jak rozprzestrzenia się kromoglikan sodu w organizmie
Kromoglikan sodu nie jest w stanie przeniknąć przez barierę krew-mózg, ponieważ charakteryzuje się niską rozpuszczalnością w tłuszczach.
Proces usuwania kromoglikanu sodu z organizmu
Kromoglikan sodu jest wydalany z organizmu człowieka głównie przez nerki oraz żółć, w niezmienionej formie. W przypadku połknięcia tej substancji, zostaje ona usunięta wraz z kałem. Dodatkowo, część związku może być wydalana poprzez nos.



