Proso zwyczajne – naturalne wsparcie dla zdrowej skóry, włosów i paznokci

Proso zwyczajne – właściwości, zastosowanie i tradycja

Proso zwyczajne to jedno z najstarszych zbóż uprawianych przez człowieka – jego początki sięgają około 10 tysięcy lat temu na terenach Azji Środkowej i Afryki. W starożytnych cywilizacjach, takich jak Mezopotamia, Indie czy Chiny, stanowiło podstawę diety. Wzmianki o prosie pojawiają się nawet w Biblii, gdzie wymienione jest jako składnik chleba przygotowywanego przez Ezechiela podczas oblężenia Jerozolimy.

Obecnie proso cieszy się dużą popularnością w kuchni bezglutenowej. Ziarna tego zboża po usunięciu łuski znane są jako kasza jaglana, a z ich mąki wypieka się pieczywo, ciasta czy naleśniki. Coraz częściej można spotkać suplementy diety zawierające ekstrakt z prosa, które polecane są osobom dbającym o zdrowe włosy, skórę i paznokcie. Proso wykazuje także korzystny wpływ na kondycję skóry przy łuszczycy i trądziku oraz wspiera regenerację organizmu po chorobach.

Dzięki obecności błonnika i antyoksydantów proso uznaje się za ważny element profilaktyki nowotworów (szczególnie okrężnicy, piersi oraz hormonozależnych) oraz chorób układu krążenia. Zboże to wyróżnia się niższym indeksem glikemicznym niż ryż czy pszenica, dlatego jest zalecane osobom z cukrzycą, insulinoopornością lub problemami sercowo-naczyniowymi. Białko prosa pomaga podnosić poziom „dobrego” cholesterolu HDL oraz adiponektyny, która poprawia wrażliwość tkanek na insulinę.

Badania wykazały również przeciwbakteryjne działanie bioaktywnych peptydów zawartych w prosie – hamują one rozwój bakterii takich jak Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli czy Bacillus subtilis. Produkty z prosa mogą więc wspierać leczenie biegunek oraz zapobiegać próchnicy poprzez ograniczenie liczby bakterii w jamie ustnej po spożyciu kaszy jaglanej. Dodatkowo proso działa moczopędnie i wspiera funkcjonowanie trzustki.

W tradycyjnej medycynie ludowej Europy i Afryki wyciągi z prosa stosowano miejscowo na skórę w formie papek łagodzących oparzenia i otarcia. Ze względu na lekkostrawność i wysoką zawartość błonnika polecano je także przy niestrawnościach oraz problemach trawiennych. Wierzono również, że spożywanie prosa dodaje energii i wzmacnia siły witalne.

Z fermentowanej skrobi prosa powstają napoje alkoholowe takie jak buza czy bezglutenowe piwo Tongba, które cieszą się popularnością w niektórych regionach świata.

Charakterystyka i pochodzenie prosa zwyczajnego

Proso zwyczajne, znane również jako proso właściwe (łac. Panicum miliaceum, ang. Common millet), to roślina z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jego nazwa nawiązuje do francuskiego słowa mille, co oznacza tysiąc – symbolizując liczne, drobne ziarna tej rośliny. Proso wywodzi się z terenów Azji Wschodniej, głównie z Chin i Indii, jednak obecnie jest uprawiane niemal na całym świecie zarówno jako roślina spożywcza, jak i paszowa.

Roślina ta preferuje ciepły klimat i dobrze radzi sobie w warunkach umiarkowanych oraz suchych, dlatego znajduje zastosowanie także w niektórych rejonach Afryki. W Polsce popularność uprawy prosa systematycznie wzrasta.

Proso zwyczajne osiąga wysokość od 50 do 120 cm. Jego łodyga jest smukła, zielona i posiada charakterystyczne węzły, z których wyrastają długie, równowąskie liście o szorstkiej powierzchni. Kwiatostan przyjmuje formę luźnej wiechy, a drobne kwiaty mają barwę od zielonej po żółtawą. Najbardziej rozpoznawalną cechą tej rośliny są niewielkie, okrągłe ziarna o kolorze białym lub żółtozłotym.

Ziarno prosa zwyczajnego (Panici semen) stanowi surowiec wykorzystywany do produkcji kaszy jaglanej, suplementów diety oraz niektórych kosmetyków.

Proso zwyczajne – bogactwo składników odżywczych i korzyści zdrowotne

Proso zwyczajne to zboże, które wyróżnia się wysoką zawartością białka roślinnego oraz obecnością wszystkich niezbędnych aminokwasów, takich jak metionina, walina, tryptofan czy fenyloalanina. W jego ziarnach znajdziemy także błonnik pokarmowy, witaminy z grupy B oraz kwas foliowy. Proso jest cenione za bogactwo minerałów – dostarcza organizmowi między innymi żelazo, cynk, magnez, potas, mangan, miedź i wapń.

Mąka otrzymywana z prosa nie zawiera glutenu, dlatego stanowi doskonałą alternatywę dla osób z nietolerancją tego składnika. Zboże to jest również wartościowym źródłem żelaza dla wegetarian i osób unikających mięsa. Dzięki obecności antyoksydantów takich jak kwercetyna, lecytyna, kurkumina czy kwas elagowy oraz pierwiastków śladowych (siarka i cynk), proso wspomaga kondycję włosów, skóry i paznokci.

Błonnik zawarty w ziarnach prosa korzystnie wpływa na pracę jelit – reguluje wypróżnienia i pomaga zapobiegać wzdęciom oraz zaparciom. Regularne spożywanie prosa może wspierać osoby z nadciśnieniem lub cukrzycą oraz pozytywnie oddziaływać na pamięć i koncentrację. Dodatkowo błonnik ten sprzyja utrzymaniu prawidłowego profilu lipidowego.

Zastosowanie i dawkowanie prosa zwyczajnego

Mąka jaglana, otrzymywana z ziaren prosa zwyczajnego, wykorzystywana jest do przygotowywania różnorodnych wypieków, takich jak pieczywo, ciasta, naleśniki czy gofry o niskiej kaloryczności.

Ekstrakty z prosa można znaleźć w wielu kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry twarzy oraz włosów. Dzięki obecności antyoksydantów pomagają one zachować sprężystość włókien kolagenowych, a także działają odżywczo i ujędrniająco. Szczególnie polecane są osobom z cerą trądzikową lub problemami skórnymi takimi jak łuszczyca. Zazwyczaj zaleca się aplikację tych preparatów raz dziennie, najlepiej wieczorem.

Wyciągi z prosa zwyczajnego stanowią również składnik suplementów wspierających regenerację włosów, skóry i paznokci. W większości przypadków rekomendowana dawka to jedna kapsułka dziennie.

Wpływ prosa zwyczajnego na działanie leków i ziół

Proso zwyczajne zawiera duże ilości błonnika, który może ograniczać przyswajanie niektórych leków. Zaleca się zachowanie co najmniej dwugodzinnej przerwy pomiędzy spożyciem prosa lub jego suplementów a przyjmowaniem innych preparatów leczniczych. Szczególną uwagę powinny zachować osoby stosujące leki o niewielkim zakresie terapeutycznym, gdyż interakcje mogą wpłynąć na skuteczność terapii.

Proso zwyczajne – możliwe działania niepożądane i bezpieczeństwo stosowania

Proso zwyczajne jest często rekomendowane osobom z nietolerancją glutenu, w tym pacjentom z celiakią, ponieważ nie zawiera tego białka i rzadko powoduje dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zazwyczaj preparaty na bazie prosa uznawane są za bezpieczne. W sporadycznych przypadkach mogą jednak wywołać reakcje alergiczne na skórze.

Preparaty z prosem zwyczajnym – przegląd suplementów i wyrobów medycznych

• Hair Volume, tabletki, 30 szt.
• Hair Volume, tabletki, 90 szt.
• Hair Volume, tabletki, 90 szt. + 15 szt. gratis
• Hair Volume, żelki, 60 szt.
• Doppelherz aktiv Na włosy i paznokcie + cynk, kapsułki, 30 szt.
• Doppelherz aktiv Na włosy i paznokcie + skrzyp, kapsułki, 30 szt.
• Revalid Hair Complex, kapsułki, 60 szt.
• Biokap Anticaduta Uomo Przeciw Wypadaniu Włosów Mężczyźni, tabletki, 60 szt.
• Dervit Forte z biotyną, kapsułki, 60 szt.
• Dervit Max z biotyną, kapsułki, 60 szt.

Kosmetyki z prosem zwyczajnym – przegląd produktów

• Hair Volume, odżywka do włosów (250 ml) – preparat wspierający objętość i kondycję włosów, wzbogacony o aminokwasy.
• Weleda, ujędrniające serum z granatem i peptydami maca (30 ml) – kosmetyk przeznaczony do pielęgnacji skóry suchej, wiotkiej oraz z widocznymi zmarszczkami.
• Weleda, ujędrniający krem na dzień z granatem i peptydami maca (40 ml) – krem dedykowany osobom borykającym się z suchością skóry i utratą jędrności.
• Weleda, ujędrniający krem na noc z granatem i peptydami maca (40 ml) – produkt wspomagający regenerację skóry podczas snu, polecany przy zmarszczkach i wiotkości.
• Weleda, ujędrniający olejek do twarzy z granatem (30 ml) – olejek stworzony dla cery wymagającej nawilżenia oraz poprawy elastyczności.
• Weleda, ujędrniający krem pod oczy z granatem i peptydami maca (12 ml) – krem pod oczy pomagający redukować cienie, suchość oraz oznaki starzenia w okolicach oczu.

Właściwości i korzyści zdrowotne

• Wspiera procesy detoksykacji organizmu
• Pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi
• Stymuluje wzrost włosów
• Działa jako silny przeciwutleniacz, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym
• Ułatwia wypróżnianie i łagodzi problemy z zaparciami
• Dostarcza cennych składników odżywczych

Dostępne warianty i sposoby podania

• żelki
• krem
• kapsułka
• tabletka

Najważniejsze składniki odżywcze

• lecytyna
• kwasy tłuszczowe omega-3
• witaminy z grupy B
• kurkumina
• błonnik pokarmowy
• kwercetyna
• kwas elagowy
• kwas foliowy
• mineralne sole
• białka roślinne

Powyższa lista obejmuje kluczowe substancje, które mają korzystny wpływ na organizm. Wśród nich znajdują się zarówno witaminy, jak i minerały, a także związki bioaktywne oraz składniki wspierające prawidłowe funkcjonowanie wielu układów w ciele.

Podstawowy składnik

• część owocowa