Glukonian cynku – właściwości, zastosowania i formy występowania
Substancje czynne
glukonian cynku
Właściwości i działanie glukonianu cynku
Glukonian cynku jest związkiem, który pomaga uzupełnić niedobory tego pierwiastka w organizmie. Wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, działa przeciwutleniająco oraz korzystnie wpływa na kondycję skóry, łagodząc jej stany zapalne. Dodatkowo może wspomagać leczenie niepłodności, pobudzać wzrost włosów oraz pozytywnie oddziaływać na zdolności poznawcze i intelektualne.
Dostępne formy glukonianu cynku
Preparaty z glukonianem cynku można znaleźć w różnych postaciach: jako aerozol do jamy ustnej, granulaty do sporządzania zawiesiny doustnej, kapsułki (w tym twist-off), koncentraty do przygotowania roztworów do infuzji, kremy, pastylki do ssania, płyny doustne, proszki doustne, syropy oraz tabletki – zarówno zwykłe, jak i musujące czy do ssania.
Wpływ na układy narządowe
Glukonian cynku oddziałuje na wiele układów w organizmie: skórę i błony śluzowe (powłoka wspólna), układ hormonalny (dokrewny), odpornościowy, kostny, nerwowy wraz z narządami zmysłów, oddechowy oraz męski układ płciowy.
Zastosowanie w medycynie
Dermatologia i wenerologia, medycyna rodzinna
Wzór chemiczny glukonianu cynku
C12H22O14Zn
Preparaty z glukonianem cynku dostępne na polskim rynku
- Envil gardło, tabletki do ssania (20 szt.) – preparat przeznaczony do łagodzenia bólu gardła, zawierający chlorek cetylpirydyniowy oraz lidokainę.
- Dezaftan med, aerozol do stosowania w jamie ustnej (30 ml) – środek w formie sprayu, który łączy działanie chlorku cetylpirydyniowego, cynku i lidokainy. Może być pomocny przy aftach, pleśniawkach i infekcjach jamy ustnej.
- Envil gardło, aerozol do stosowania w jamie ustnej (30 ml) – aerozol zawierający chlorek cetylpirydyniowy, lidokainę oraz cynk. Stosowany przy bólach gardła i infekcjach górnych dróg oddechowych.
- Neosine duo, syrop (500 mg + 3,125 mg Zn2+)/5 ml, 150 ml – preparat w postaci syropu z pranobeksem inozyny i cynkiem. Wspiera odporność organizmu i może być stosowany przy infekcjach oraz opryszczce.
- Neosine duo, tabletki (1000 mg + 6,25 mg Zn2+), 10 szt. – lek w formie tabletek zawierający pranobeks inozyny oraz cynk. Przeznaczony do wspomagania odporności i walki z infekcjami wirusowymi.
- Neosine duo, tabletki (1000 mg + 6,25 mg Zn2+), 30 szt. – większe opakowanie tabletek o tym samym składzie jak powyżej.
Kiedy warto sięgnąć po glukonian cynku?
Glukonian cynku znajduje zastosowanie przede wszystkim w sytuacjach, gdy organizm boryka się z niedoborem tego pierwiastka. Objawy takie jak osłabienie włosów, łamliwość paznokci, pogorszenie stanu skóry czy trudności z koncentracją mogą wskazywać na potrzebę suplementacji cynkiem. Substancja ta wspiera także prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, przyspiesza procesy gojenia ran oraz pomaga utrzymać świeży oddech.
Glukonian cynku jest również ważny dla mężczyzn – wspomaga płodność i reguluje poziom testosteronu. Dodatkowo korzystnie wpływa na sprawność narządu ruchu oraz wspiera prawidłowe widzenie. Preparaty zawierające glukonian cynku są często zalecane kobietom w ciąży i karmiącym piersią, aby zapewnić odpowiedni poziom tego mikroelementu w organizmie.
Jak prawidłowo stosować glukonian cynku – zalecane dawki
Glukonian cynku można przyjmować na różne sposoby: doustnie, dożylnie w formie infuzji, miejscowo na skórę oraz na błony śluzowe gardła i jamy ustnej.
Ilość cynku, jaką należy dostarczyć organizmowi każdego dnia, zależy od wieku, płci oraz stopnia niedoboru tego pierwiastka. Dzieci do ukończenia pierwszego roku życia potrzebują około 3 mg cynku dziennie. W przypadku dzieci w wieku od 2 do 9 lat zapotrzebowanie wzrasta do 5 mg na dobę. Dziewczęta i kobiety powinny przyjmować od 8 do 9 mg cynku każdego dnia, natomiast kobiety karmiące piersią – od 12 do 13 mg. Chłopcy i mężczyźni powinni zadbać o spożycie w ilości od 8 do 11 mg dziennie.
Kiedy nie należy stosować glukonianu cynku?
Stosowanie glukonianu cynku nie jest zalecane u osób z niewydolnością nerek oraz u pacjentów wykazujących uczulenie na ten związek.
Interakcje glukonianu cynku z innymi lekami – kiedy unikać jednoczesnego stosowania
Podczas przyjmowania glukonianu cynku należy zachować ostrożność i nie łączyć go z niektórymi lekami. Do substancji, których należy unikać w połączeniu z cynkiem, zaliczają się tetracykliny (np. doksycyklina), leki przeciwzapalne takie jak ibuprofen, indometacyna czy kwas acetylosalicylowy, a także kortykosteroidy (np. prednizon) oraz diuretyki tiazydowe (np. hydrochlorotiazyd). Jednoczesne stosowanie tych preparatów może prowadzić do niepożądanych interakcji.
Wpływ glukonianu cynku na działanie innych leków i substancji czynnych
Glukonian cynku może wchodzić w interakcje z wieloma innymi substancjami stosowanymi w leczeniu różnych schorzeń. Warto zwrócić uwagę, że jednoczesne przyjmowanie preparatów zawierających wapń lub żelazo może wpływać na przyswajanie cynku oraz skuteczność terapii. Podobnie, niektóre leki z grupy antybiotyków czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych również mogą oddziaływać z glukonianem cynku.
Poniżej znajduje się zestawienie wybranych substancji czynnych oraz ich grup farmakoterapeutycznych, które mogą wchodzić w interakcje z glukonianem cynku:
Należy pamiętać, że powyższe zestawienie nie obejmuje wszystkich możliwych interakcji. Przed rozpoczęciem suplementacji glukonianem cynku warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, szczególnie jeśli przyjmujesz inne leki lub suplementy diety.
Wpływ składników diety na przyswajanie glukonianu cynku
Warto pamiętać, że obecność w diecie dużych ilości wapnia, żelaza lub fitynianów może ograniczać efektywność wchłaniania glukonianu cynku.
Znaczenie glukonianu cynku w czasie ciąży
Podczas ciąży organizm kobiety wykazuje większe zapotrzebowanie na cynk. Suplementacja glukonianem cynku powinna być jednak prowadzona wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Rola glukonianu cynku podczas karmienia piersią
Glukonian cynku może być przyjmowany przez kobiety w okresie laktacji, jeśli zostanie to zalecone przez lekarza. Cynk obecny w organizmie matki przenika do jej mleka, jednak dostępne informacje na temat jego działania na niemowlęta karmione piersią są ograniczone.
Rola glukonianu cynku w wspieraniu męskiej płodności
Obecność cynku jest istotna dla zachowania prawidłowej płodności u mężczyzn.
Możliwe działania niepożądane
Stosowanie tego produktu może wiązać się z wystąpieniem pewnych efektów ubocznych. U niektórych osób mogą pojawić się niepożądane reakcje organizmu, choć nie każdy użytkownik ich doświadczy. Warto być świadomym potencjalnych skutków i obserwować swój stan zdrowia podczas stosowania preparatu.
W przypadku zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby uzyskać odpowiednią pomoc i ocenę sytuacji.
Potencjalne inne działania niepożądane
W przypadku podania dożylnego może pojawić się reakcja zapalna w miejscu wkłucia.
Jakie skutki może wywołać nadmiar glukonianu cynku?
Przyjęcie zbyt dużej ilości glukonianu cynku może prowadzić do wystąpienia takich objawów jak nudności, ból brzucha czy wymioty. Często pojawia się również metaliczny posmak w ustach.
Jak działa glukonian cynku w organizmie?
Glukonian cynku odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych, wpływając na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Cynk uczestniczy w syntezie białek, metabolizmie tłuszczów, węglowodanów i białek, a także wspiera produkcję energii oraz mineralizację kości. Jako składnik dysmutazy ponadtlenkowej chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.
Obecność jonów cynku w komórkach beta trzustki umożliwia wydzielanie insuliny po wzroście poziomu glukozy we krwi. Cynk jest również niezbędny dla prawidłowego działania układu odpornościowego – stymuluje produkcję i aktywację białych krwinek oraz reguluje wydzielanie tymuliny, hormonu grasicy. Dzięki temu wspomaga walkę z infekcjami i łagodzi objawy przeziębienia czy grypy.
Ten pierwiastek ma także istotny wpływ na funkcjonowanie mózgu – moduluje przekazywanie sygnałów nerwowych, co sprzyja utrzymaniu równowagi psychicznej i wspiera rozwój intelektualny. W okresie ciąży cynk jest niezbędny do prawidłowego wzrostu płodu oraz zmniejsza ryzyko poronień i przedwczesnych porodów.
Cynk odpowiada za prawidłowy przebieg spermatogenezy, rozwój jąder, właściwy poziom testosteronu oraz liczbę plemników. Pomaga także łagodzić objawy przerostu prostaty. Wspiera zdrowie skóry poprzez regulację wydzielania łoju, przyspiesza gojenie ran, ogranicza ryzyko infekcji skórnych i alergii oraz poprawia kondycję włosów i paznokci dzięki wpływowi na metabolizm kolagenu.
Preparaty z cynkiem stosowane miejscowo pomagają oczyszczać skórę z nadmiaru sebum, normalizują jej pH, zmniejszają stany zapalne i widoczność porów. Dodatkowo cynk usprawnia wykorzystanie glukozy przez tkanki oka, co pozwala zachować prawidłowe widzenie.
Jak organizm przyswaja glukonian cynku
Proces wchłaniania cynku po spożyciu doustnym odbywa się przede wszystkim w jelicie cienkim, natomiast w żołądku i jelicie grubym zachodzi w mniejszym zakresie. Efektywność przyswajania tego pierwiastka może być ograniczona przez różne czynniki, takie jak nieprawidłowa dieta, obecność chorób układu pokarmowego czy nadmierne spożycie cukru. Dodatkowo, dieta bogata w produkty wysoko przetworzone lub zawierające duże ilości fitynianów, żelaza bądź wapnia również może utrudniać absorpcję cynku. Warto pamiętać, że im wyższy poziom cynku w organizmie, tym jego wchłanianie staje się mniej efektywne. Na zapotrzebowanie i przyswajanie cynku wpływają także takie sytuacje jak ciąża, laktacja, intensywny wysiłek fizyczny czy stosowanie diet odchudzających oraz zanieczyszczenie środowiska.
Rozmieszczenie glukonianu cynku w organizmie
Największe ilości cynku można znaleźć we włosach, kościach, męskich narządach płciowych oraz w oczach. W nieco mniejszych stężeniach pierwiastek ten występuje w mięśniach, nerkach i wątrobie. Aż 80% cynku obecnego we krwi zlokalizowane jest w erytrocytach. Cynk wiąże się głównie z makroglobuliną alfa-2 i innymi białkami, natomiast tylko niewielka jego część łączy się z albuminą. Około 7% cynku tworzy połączenia z aminokwasami.
Proces usuwania glukonianu cynku z organizmu
Większość cynku jest usuwana z organizmu wraz z żółcią poprzez kał, natomiast tylko niewielka jego ilość wydalana jest przez nerki z moczem.