Zabiegi kosmetyczne na jesień: ochrona skóry, krem z SPF i domowa pielęgnacja

Gdy dni stają się krótsze, a światło słońca mniej intensywne, wiele osób rezygnuje z codziennej ochrony skóry, czy słusznie? Nasz ekspert odpowiada na pytanie, czy jesienią i zimą także trzeba używać kremów z filtrem SPF i jak to robić prawidłowo, a także przedstawi, czym jest fotostarzenie, dlaczego ochrona przeciwsłoneczna jest ważna cały rok, jak dobrać i stosować kremy SPF na chłodniejsze miesiące oraz jakie domowe zabiegi wspierają ochronę skóry przed promieniowaniem UVA.

Kluczowe punkty

• SPF jest potrzebny przez cały rok – Promieniowanie UVA przenika przez chmury i szyby, dlatego ochrona przeciwsłoneczna jest konieczna także jesienią i zimą. Regularne stosowanie kremu z filtrem zapobiega fotostarzeniu i przebarwieniom.
   
• Fotostarzenie to przedwczesne starzenie skóry wywołane światłem UV – Objawia się zmarszczkami, utratą jędrności, plamami pigmentacyjnymi i suchością. Proces ten dotyczy nie tylko twarzy, ale także szyi, dłoni i dekoltu.
   
• Jak wybrać krem z SPF na chłodniejsze miesiące – Najlepiej wybierać formuły „broad-spectrum” (UVA + UVB), z minimum SPF 30 oraz składnikami nawilżającymi, jak ceramidy, kwas hialuronowy czy skwalan. Krem powinien być lekki, komfortowy i dobrze współgrać z makijażem.
   
• Domowa pielęgnacja wspiera ochronę skóry – Regularne nawilżanie, stosowanie antyoksydantów (witamina C, E), delikatna eksfoliacja i zdrowy styl życia pomagają wzmocnić barierę ochronną skóry i zwiększają skuteczność filtrów przeciwsłonecznych.

Czym jest SPF?

Krem z filtrem SPF (ang. Sun Protection Factor) to kosmetyk, który chroni skórę przed promieniowaniem UVB, a coraz częściej także przed promieniowaniem UVA. Liczba SPF oznacza, ile razy dłużej teoretycznie można przebywać na słońcu, zanim skóra zacznie się czerwienić w porównaniu z czasem bez ochrony. W praktyce oznacza to jednak konieczność prawidłowego nałożenia produktu oraz jego powtórzenia co pewien czas. 

Kremy z filtrem działają jako bariera, która absorbuje lub odbija część promieniowania. Wybierając kremy SPF, warto zwracać uwagę nie tylko na liczbę przy nazwie produktu, ale także na oznaczenie „broad-spectrum” (ochrona przed UVA i UVB), ponieważ promieniowanie UVA wnosi znaczący wkład w uszkodzenia skóry.

Jeśli chodzi o stosowanie kremu z SPF jesienią, choć nasza ekspozycja na słońce może być mniejsza niż latem, promieniowanie UVA nadal działa i może przenikać przez chmury czy szyby. Dlatego kremów z filtrem nie należy odkładać wyłącznie na ciepłe dni.

Czym jest fotostarzenie?

Fotostarzenie nazywane również fotouszkodzeniem lub starzeniem posłonecznym, to proces przedwczesnego starzenia skóry wywołany długotrwałą ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe (UVA i UVB). Choć wiele osób kojarzy je wyłącznie z opalaniem, w rzeczywistości zachodzi ono każdego dnia, niezależnie od pory roku i pogody. Promieniowanie UVA przenika głęboko w warstwy skóry właściwej, gdzie uszkadza włókna kolagenowe i elastynowe odpowiedzialne za jędrność i sprężystość. Promieniowanie UVB natomiast działa bardziej powierzchniowo, powodując rumień, oparzenia i bezpośrednie uszkodzenia DNA komórek.

W efekcie długotrwałego działania tych czynników dochodzi do zaburzeń w strukturze skóry, traci ona gęstość, elastyczność i zdolność do regeneracji. Pojawiają się zmarszczki, utrata jędrności, ziemisty odcień cery, przebarwienia, pękające naczynka oraz charakterystyczne plamy soczewicowate. Fotostarzenie dotyczy nie tylko skóry twarzy, ale również szyi, dekoltu, dłoni czy uszu, miejsc często pomijanych w codziennej pielęgnacji, a równie narażonych na działanie promieni UV.

Różni się ono od naturalnego starzenia, które jest uwarunkowane genetycznie i związane z upływem czasu. Fotostarzenie jest natomiast procesem przyspieszonym przez czynniki środowiskowe głównie słońce, ale także światło niebieskie (HEV) emitowane przez ekrany czy promieniowanie podczerwone (IR). Warto podkreślić, że jego skutki są kumulacyjne, nawet krótkie, codzienne ekspozycje bez ochrony SPF odkładają się w skórze przez lata.

Dlaczego ochrona przeciwsłoneczna jest ważna przez cały rok?

Wiele osób uważa, że krem z filtrem jest potrzebny tylko latem, przy intensywnym słońcu i wysokiej temperaturze. Jednak promieniowanie UVA, które przenika głębiej w skórę i odpowiada w dużym stopniu za fotostarzenie, występuje przez cały rok, niezależnie od pory roku czy pogody. Według badań promieniowanie UVA stanowi aż ok. 95 % promieniowania UV docierającego do powierzchni ziemi. 

Ponadto chmury nie blokują w pełni promieniowania UVA, a szyby w oknach w wielu przypadkach przepuszczają te fale. W rezultacie nawet spacery jesienią czy praca przy oknie mogą być okazją do narastania uszkodzeń skóry, jeśli nie stosujemy ochrony. Regularna ochrona przeciwsłoneczna pomaga więc nie tylko w zapobieganiu poparzeniom czy opalaniu, ale również w ograniczeniu uszkodzeń kolagenu, elastyczności skóry oraz w redukcji przebarwień.

Domowe sposoby na oparzenia słoneczne - jak złagodzić podrażnienia?

Jak wybrać prawidłowy krem z SPF na jesień i zimę?

Dobór kremu z filtrem na chłodniejsze miesiące wymaga uwzględnienia kilku dodatkowych czynników, ponieważ warunki pogodowe, wilgotność powietrza i sposób funkcjonowania skóry znacząco różnią się od letnich. Odpowiedni produkt powinien nie tylko chronić przed promieniowaniem UV, ale również wspierać barierę hydrolipidową i zapewniać komfort noszenia w niższych temperaturach.

Ochrona „broad-spectrum” (UVA + UVB)

Upewnij się, że krem ma oznaczenie broad-spectrum, co oznacza ochronę zarówno przed promieniowaniem UVB (odpowiedzialnym za oparzenia i opaleniznę), jak i UVA (które przenika głębiej i prowadzi do fotostarzenia oraz uszkodzeń kolagenu). Jesienią promieniowanie UVA nadal utrzymuje się na wysokim poziomie, dlatego wybór preparatu o szerokim spektrum działania jest kluczowy. Dodatkowo, jeśli często przebywasz w pomieszczeniach z dużymi oknami lub korzystasz z urządzeń emitujących światło niebieskie, wybieraj produkty z ochroną przed HEV.

SPF 30 lub wyżej

Mimo że słońce nie grzeje tak intensywnie, a dni są krótsze, promieniowanie UV nadal działa na skórę. Dermatolodzy rekomendują codzienne stosowanie kremów z co najmniej SPF 30, zapewnia to wystarczającą ochronę w warunkach miejskich i biurowych. Jeśli spędzasz więcej czasu na zewnątrz, np. podczas spacerów czy uprawiania sportów zimowych, warto rozważyć produkty z wyższym filtrem SPF 50, które lepiej zabezpieczą przed odbitym od śniegu promieniowaniem.

Formuła dopasowana do sezonu

W okresie jesienno-zimowym skóra staje się bardziej sucha, odwodniona i wrażliwa z powodu ogrzewania, wiatru oraz zmian temperatur. Dlatego wybieraj kremy z SPF o działaniu ochronno-nawilżającym. Zwróć uwagę na składniki odbudowujące barierę hydrolipidową takie jak ceramidy, skwalan, niacynamid, alantoina, masło sheа czy kwas hialuronowy. Unikaj formuł zawierających duże ilości alkoholu czy matujących pudrów, które mogą potęgować przesuszenie. W przypadku cery tłustej lub mieszanej szukaj lekkich emulsji lub fluidów, które nie zapychają porów, a dla cery suchej bogatszych kremów lub balsamów ochronnych.

Tekstura i komfort noszenia

Jesienią i zimą warstwowe ubieranie, czapki czy szaliki powodują, że skóra ma mniej dostępu do powietrza, a ciężkie produkty mogą nasilać jej przetłuszczanie lub podrażnienia. Dobry krem z filtrem na chłodniejsze miesiące powinien szybko się wchłaniać, nie zostawiać tłustej warstwy i dobrze współgrać z makijażem lub kremem BB. Warto wybierać produkty bezzapachowe i hipoalergiczne, które minimalizują ryzyko podrażnień, zwłaszcza przy suchej i wrażliwej cerze. W przypadku mężczyzn dobrze sprawdzają się lekkie emulsje o satynowym wykończeniu, które nie rolują się pod zarostem.

Dodatkowe oznaczenia i składniki ochronne

Jeśli to możliwe, wybieraj produkty, które oprócz ochrony UV oferują dodatkowe zabezpieczenie przed światłem widzialnym (HEV) i promieniowaniem podczerwonym (IRA). Badania wskazują, że oba te typy promieniowania również przyczyniają się do stresu oksydacyjnego i degradacji kolagenu w skórze. Warto też zwrócić uwagę na obecność antyoksydantów, witaminy C i E, koenzymu Q10, ekstraktu z zielonej herbaty czy resweratrolu. Ich obecność w składzie zwiększa skuteczność ochrony przeciwsłonecznej i wspiera regenerację skóry po ekspozycji na światło.

Opakowanie i stabilność filtrów

Krem z SPF powinien być przechowywany w opakowaniu chroniącym przed światłem i powietrzem, najlepiej w tubce lub butelce z pompką. Zwróć uwagę na datę ważności i informację o odporności na wodę (water-resistant), jeśli planujesz aktywność na zewnątrz. Pamiętaj też, że filtry mineralne (np. tlenek cynku, dwutlenek tytanu) są bardziej stabilne w ekstremalnych temperaturach, co czyni je świetnym wyborem na zimę.

Jak prawidłowo stosować krem z filtrem jesienią i zimą?

Zmiana sezonu wymaga nie tylko innego wyboru produktu, lecz także dostosowania sposobu jego stosowania. Oto wskazówki:

• Nakładaj krem z filtrem jako ostatni krok dnia pielęgnacyjnego, po serum lub kremie nawilżającym, lecz przed makijażem (jeśli go używasz).
   
• Użyj odpowiedniej ilości – dla twarzy i szyi zwykle zaleca się ilość odpowiadającą dwóm palcom (wskazujący i środkowy) długości produktu. W praktyce ilość kremu z SPF jest zbyt mała, a wtedy ochrona nie jest pełna.
   
• Reaplikacja – jeśli wychodzisz na zewnątrz więcej niż kilka minut, zwłaszcza przy wietrznej, mglistej pogodzie lub przebywasz dużo w ruchu, warto krem nałożyć ponownie co 2-3 godziny.
   
• Pamiętaj o miejscach często zapominanych – uszy, kark, dłonie, dekolt, w okresie jesienno-zimowym często wystawione są na działanie chłodnego wiatru i światła.
   
• Nawet jeśli pracujesz w budynku przy oknie – promieniowanie UVA może przenikać przez szybę, więc ochrona jest nadal zasadne.
   
• Uzupełniaj ochronę fizycznymi barierami – czapka, szalik, okulary przeciwsłoneczne, jeśli jesteś na zewnątrz przez dłużej.

Domowa jesienna pielęgnacja skóry wspierająca ochronę przed promieniowaniem UVA

Ochrona przeciwsłoneczna to nie tylko krem z filtrami, warto wspomóc skórę również przez codzienną pielęgnację:

• Nawilżanie i odbudowa bariery skórnej. Jesienią skóra narażona jest na wysuszenie w wyniku zmian temperatury, ogrzewania i wiatru. Używaj kremów i serów zawierających ceramidy, kwas hialuronowy, niacynamid, wspierają one barierę naskórka i zmniejszają podatność na uszkodzenia.
   
• Antyoksydanty w pielęgnacji. Stosowanie preparatów zawierających witaminę C, E, wyciągi roślinne o działaniu przeciwutleniającym może przeciwdziałać tworzeniu wolnych rodników powstałych pod wpływem UVA.
   
• Łagodna eksfoliacja. Pozwala usunąć martwe komórki i poprawić wchłanianie składników aktywnych, wybieraj peelingi enzymatyczne lub delikatne kwasy (np. PHA) raz-dwa razy w tygodniu.
   
• Osłona mechaniczna i środowiskowa. Nawet poza kremem z filtrem stosuj kapelusz, okulary z filtrem UV, unikaj bezpośredniego wiatru i gwałtownych zmian temperatury.
   
• Nawilżające maski i kompresy. W okresie jesiennym używanie masek nawilżających raz w tygodniu wspomoże regenerację skóry i utrzymanie elastyczności, co ułatwia ochronę przed uszkodzeniem UVA.
   
• Zdrowy styl życia. Odpowiednia ilość snu, ograniczenie używek, zbilansowana dieta bogata w antyoksydanty, wszystkie te elementy wspierają skórę od wewnątrz i zwiększają jej odporność na czynniki stresu, w tym światło UVA.

SPF z apteki Rosa - skuteczna ochrona przeciwsłoneczna 

Stosuj SPF i ciesz się piękną skórą bez oznak fotostarzenia

Jesień to czas, który warto wykorzystać, nie tylko by zadbać o piękny wygląd skóry, ale przede wszystkim o jej zdrowie i długotrwałą ochronę. Regularne stosowanie kremu z SPF przez cały rok, właściwy dobór produktu, prawidłowa aplikacja i domowa pielęgnacja wspierająca ochronę przed promieniowaniem UVA to klucz do utrzymania jędrnej, zdrowej i promiennej skóry. Zachęcamy do przeczytania także naszych innych artykułów poświęconych pielęgnacji skóry w różnych porach roku, znajdziesz w nich konkretne rekomendacje produktów, checklisty i wskazówki eksperckie. Jeśli chcesz zadbać kompleksowo o skórę, rozważ także dodanie do swojego arsenału kosmetycznego kremu z filtrem o wysokiej jakości, Twój wygląd i skóra Ci za to podziękują.

Bibliografia

1. Denis W., Promieniowanie UV i jego wpływ na fotostarzenie skóry, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Kosmetologii i Medycyny Estetycznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2. Ebisz M., Brokowska M., Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka, Zakład Medycyny Społecznej i Profilaktyki, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
3. Ebisz M, Brokowska M. Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka. Hygeia Public Healt. 2015
4. Jakie kremy do twarzy z SPF na jesień?, https://dotorebki.pl/pl/blog/jakie-kremy-do-twarzy-z-SPF-na-jesien?srsltid=AfmBOoqBXyomv8The7OMc3NtO6jzZusItu_p3dAdDrDRo7wqBgG3rGpm, Dostęp: 31.10.2025
5. Marczyńska D, Przybyło M. Melanocyty – komórki barwnikowe o wielu obliczach. KOSMOS Problemy nauk biologicznych. 2013